پنج نمونه تدریس قرآن از پنج پایه

 

نام دانشجو:

            کبریعبدالله بَگلو

استاد:

                آقای رضا پورشیخ

 

 

 

 

طرح درس قرآن:

               (پایه اول تا پنجم ابتدیی)

بهار:

                     « 91»

 

 

طرح درس قرآن اول ابتدایی

 

 

هدف کلی:

                    آموزش لوحه پنجم

هدف جزئی:

                      آموزش کلمات از روی لوحه پنجم

 

 

اهداف رفتاری:

1)    بتواند ازروی لوحه؛ کلمات را بخواند.(مهارتی)

2)    حرکات حروف راتشخیص دهد.(شناختی)

3)    به شرکت در فعالیت های گروهی علاقه نشان دهد.(عاطفی)

4)    به گفتن کلمات از روی لوحه وکتاب  همراه بانوار علاقه مند باشد.(عاطفی)

5)    حرکات حروف رابااشاره ی معلم بگوید.(مهارتی)

6)    به سوالات ارزشیابی پاسخ دهد.(مهارتی)

 

 

وسایل مورد نیاز:

        کتاب /لوحه درس قبل/ضبط/نوار/پازلِ/ لوحه درس جدید

 

 

 گروه بندی:

      دانش آموزان به چهار گروه پنج نفری تقسیم شده وبه حالت دایره درنماز خانه نشسته اند.

 

 

 رفتارورودی:

  (معلم ازقبل به دانش آموزان می گوید که به نماز خانه بروند).معلم باسلام کردن وارد نمازخانه

 می شودوبعدازشنیدن پاسخ سلام وذکر هفته(یاقاضِیَ الْحاجاتْ)کارش رابانام ویاد خدا شروع می کند سپس به احوالپرسی بادانش آموزان/ دقت دروضع جسمانی وروانی دانش آموزان /حضور وغیاب/ دیدن ویا پرسیدن تکالیف جلسه قبل می پردازد.

ارزشیابی ورودی:

معلم لوحه ی درس قبل را به تخته  چسبانده وبااین شعرازدانش آموزان پرسش می کند:

                                               توشهرک الفبا

«چندتا حروف دوست بودند                                                 باهم دیگه مانوس بودند

باعلامتهای( _َ  و ا و او)                                                 زودِ زودِ زودْ ؛دوست می شدند

باهم دیگه مانوس می شدند                                                 شما  بگید دوستای من

 این  علامتا  توشهرک الفبا                                                 چه جوری خونده می شدند»

 

 

وازآنها می خواهد روی هرکدام که چوب اشاره گر گذاشته شد آن رابخوانند.مثلاً:با/بو /سو/مَ

ایجادانگیزه وارائه درس جدید:

معلم پازل بزرگی رااز لوحه پنجم ،به سه قسمت تقسیم کرده وبه دیوار چسبانده در صورتی که روی آن راپوشانده است ودانش آموزان از روی کنجکاوی درموردآن سوالاتی را می پرسند ومعلم هم  پاسخ می دهد.

معلم به دانش آموزان می گوید امروز می خواهم کلمه های قرآنی  جدیدی رایاد بدهم تابتوانید قرآن را زیباترو درست تر بخوانید.یکی ازدانش آموزان می پرسدآن چه چیزی است که به دیوارچسبانده اید؟    معلم می گوید پازلی است درمورد درس جدیدکه بعداز اینکه درس جدید رایاد گرفتید، می دهم که با اعضای گروه هایتان حلش کنید.بچه ها اوّل درس را از روی لوحه یاد می گیرید بعد روی پا زل انجامش می دهید. معلم لوحه را به تخته چسبانده وضبط راروشن می کندوبه دانش آموزان می گویدکه باراوّل گوش کنند، باردوم زمزمه کنند وبار سوم بلند بخوانندوبه حرکات دست یا چوب اشاره گربادقت

نگاه کنند، وقتی هم ضبط خاموش شدهمگی با هم بلند بخوانند.(بعدازتمام شدن اینکارنوبت به ارزشیابی تکوینی وبعدهم ادامه درس یعنی  درست کردن پازل می رسد.)

 

ارزشیابی تکوینی:

معلم به دانش آموزان می گویداسم هرکس راکه صدازدم بلند شود وکلمه ای که روی چوب اشاره گررا گذاشتم؛بخواند.مریم شمااین کلمه رابخوان؟خانم:اَبا، آفرین دختر گلم/زهرا شمابخوان؟ خانم:اَمَرَ،    احسنتم.(به ترتیب از همه ی دانش آموزان پرسش می شودوآنها مورد تشویق از سوی معلم واقع      می شوند.)

ادامه درس:معلم از دانش آموزان می خواهد که کنار گروه های خود بنشینندتا پازل را گروهی مرتب کنند وبه آنها می گوید که ده دقیقه وقت دارند که به کمک هم پازل را درست کنندوهرگروهی هم که زودتروبدون غلط درست کرد به آن گروه جایزه ویژه تعلق می گیرد.(دانش آموزان بعد ازشنیدن کلمه شروع از معلم،شروع به فعالیت می کنند ومعلم هم در بین گروه ها راه می رود ومشاهده گرکار آنها ست واگر لازم شد کمی راهنمایی هم می کند.)

ارزشیابی تکمیلی:

معلم از دانش آموزان می خواهدکه به این سوالات پاسخ دهند:

1)    این کلمات را بخوانند: اَحَدَ / شَکَرَ/اَنَابَ / سَنا /حَسَد /اَبانا /اَرادا /نورَ

1.     حرکات کلمات بالا را با اشاره ی معلم بگویند؟

2.     در پازل کلمات به هم ریخته را با توجه به اینکه قبلاانجام داده اند درست کنند؟

 

 

رفع نقص ومروردرس:

برای رفع نقص ومروردرس معلم از دانش آمووزان می خواهد که این کلمه هارا به صورت دسته جمعی وبخش بخش بخوانند.

تکلیف خلاقانه:معلم به دانش آموزان می گویدهرکس سه یا پنج تاکلمه را که به درس مربوط می شود را با عدس روی کاغذ بچسباند وبرای جلسه ی بعد به سر کلاس بیاوردومی تواندهم ازبزرگترهایش کمک بگیرید.

 

 

پایان کلاس:                            «ذکریک صلوت»

 

 

 

 

 

 

طرح درس قرآن دوم ابتدایی

 

 

هدف کلی:

                   آشنایی با داستانهای قرآنی

هدف جزیی:

                  آشناشدن با قصه قهرمان بت شکن

اهداف رفتاری:

1)    باقصه های قرآنی آشنا شوند.(شناختی)

2)    نسبت به توحید ویگانگی خداوند آشنایی یپداکنند.(شناختی)

3)    به شنیدن داستانهای قرآنی علاقه مند باشند.(عاطفی)

4)    دربحث گروهی همکاری ومشورت کنند.(عاطفی)

5)    بتوانندنتایج وپیامدهای قصه راباهم فکری گروهی بگویند.(مهارتی)

6)    به سوالات ارزشیابی پاسخ دهند.(مهارتی)

7)    ازگروه ها یک نفربتواند قصه را به طور خلاصه بگوید.(مهارتی)

 

 

وسایل مورد نیاز:

گروه تئاتر/وسایل نمایش ومجسمه های چیده شده درنمازخانه /ضیط/نوارکاست برای پخش موسیقی.

 

 

 رفتارورودی:

 معلم بالبخندوسلام کردن وارد کلاس می شود ودانش آموزان به احترام معلم ازجای خود بلندمی شوند      وپیام قرآنی (وَاللهُ یُحِبُ الْمُحْسِنین)را می خوانندوپاسخ سلام را می گویندومی نشینند،بعدمعلم کلاس را با فرستادن صلوات ونام خدای مهربان شروع می کندوسپس به انجام حضورو غیاب وبرقراری ارتباط با دانش آموزان وبعددیدن یاپرسیدن تکالیف جلسه قبل می پرداززد.

 

ارزشیابی ورودی:

معلم از دانش آموزان می  خواهد که آیات را دسته جمعی بخوانند وبعداز آن  چند نفررا بطور تصادفی انتخاب می کند که آیات رابه صورت بخش بخش بخوانند.

 

 

ایجادانگیزه وشروع تدریس:

ایجاد انگیزه این است که از قبل قسمتی از نماز خانه راکه شبیه به تصویر قصه درکتاب است آماده  می کنیم بعد دانش آموزان راپس ازاینکه کارهای قبل تدریس را در کلاس انجام دادیم  به نماز خانه   می بریم که این کارباعث جذب شدن دانش آموزان برای شنیدن قصه است.

بعداز وروددانش آموزان به نماز خانه به آنها می گوییم که هرگروهی(گروه ها شامل پنج گروه سه نفره هستند) به صورت مثلثی شکل بنشیندو بعد گروه تئاتر برای اجرای نمایش قصه صدا می زنیم  (البته معلم ازقبل ازدانش آموزانی که در هر گروه تئاترمدرسه هستند انتخاب کرده وبا آنها قصه را تمرین کرده تا مطالب قصه را خوب فراگیرند  تابرای اجرای نمایش آماده باشند) بعد هر کدام خود را معرفی  ونقشی را که می خواهند بازی کنند را می گویند،مثلاً:اسم من  علی است که نقش حضرت ابراهیم را بازی می کنم و...قبل از شروع نمایش معلم به دانش آموزان می گوید که خوب وبادقت نمایش را بببینند واگر هم سوال داشتنددرپایان قصه بپرسند(معلم برای علاقه مندی دانش آموزان به شنیدن ودیدن قصه به آنها می گویدبعدازپایان قصه سوال می پرسم هر گروهی که بتواند پاسخ دهد جایزه می گیرد.)معلم به گروه تئاتر می گوید که نمایش خود را شروع کنند(در قسمتهایی ازقصه زیر وبمی صداازسوی اجرا کنندگان وهم چنین پخش موسیقی درقسمتهایی ازقصه وجوددارد)بعداز پایان نمایش معلم به دانش آموزان می گوید که گروه تئاتر را تشویق کنند وبعدازگروه هامی خواهد که باهم مشورت کنند وبگویند که این قصه چه پیامها ونتیجه ا ی داشت بعد از مشورت گروه ها وبیان نتایج ازسوی گروه ها،معلم هم درمورد پیامهای آن بیشترتوضیح می دهد.

رفع نقص ومرور درس:

معلم به گروه هامی گوید که اگر اشکال یا سوالی دارند بپرسند وبعد از گروه ها یک نفر به عنوان داوطلب قصه را بطور خلاصه بگوید.

 

 

 

ارزشیابی تکمیلی:

معلم  درپایان درس سوالات زیر را می پرسد:

1.     پیامبر داستان ما چه کسی است؟

2.     حضرت ابراهیم تبررابرای انجام چه کاری برداشت و چرا؟

3.     پس ازاینکه مردم بت پرست به بیرون شهررفتند چه کسی بتهارا شکاند؟

4.     چرامردم بت پرست بعدازاینکه به شهر برگشتند به خانه حضرت ابراهیم رفتند؟

5.     حضرت ابراهیم درجواب مردمی که ازاوپرسیدند چه کسی بتهای ما را شکانده چه گفت؟

بعدازشنیدن جواب درست از سوی دانش آموزان معلم آنهاراتشویق کلامی می کندوبه آنها جایزه       می دهد.

 

 

 تکلیف خلاقانه:

معلم از دانش آموزان می خواهد که در موردمفهوم داستان نقاشی  بکشندودرزیرنقاشیشان بنویسندکه حضرت ابراهیم می خواست به مردم چه چیزی رابفهماند ویاد دهداگر خواستند از بزرگترهایشان هم کمک بگیرند.

 

  پایان کلاس:                      

 

                               «خواندن سوره یسوره ی توحیداست»

 

 

 

 

 

 

 

 

 طرح درس قرآن سوم ابتدایی

 

 

 هدف کلی:

                             آموزش  حروف ناخوانا

 

 

 هدف جزئی:

                             آشنایی با حروف ناخوانا(قسمت اول)

 

 

اهداف رفتاری:

1.    گروه ها درعرض7دقیقه باعدس ولپه چهار کلمه که دارای حرف ناخواناهستند را در برگه بسازند.(مهارتی-حرکتی)

2.     دانش آموزان باسیم مفتول کلماتی که دارای حروف ناخوانا هستند رادرست کند.(مهارتی حرکتی)

3.    به سوالات ارزشیابی تکوینی وپایانی پاسخ دهند.(مهارتی-کلامی)

4.    بتواند حروف ناخواناراتوضیح دهد.(شناختی یا دانشی)

5.    به شنیدن ویاد گرفتن درس علاقه مند باشند.(عاطفی)

6.    درکار گروهی با دوستانش همکاری کند.(عاطفی)

 

 

وسایل مورد نیاز:

  کتاب/ضبط صوت /نوار/لوحه/سیم مفتول/گچ/تخته سیاه/کاغذ آچار/عدس ولپه/چسب.

 

 

مدل کلاس:

 کلاس به شکلUوگروه بندی که جلسات قبل انجام شده شامل پنج گروه پنج نفره است.

 

 

رفتار ورودی:

معلم باسلام کردن واردکلاس می شودوباذکرصلوات وبانام خداکلاس راشروع می کند وازدانش آموزان می خواهدباهم سوره ی حمدرابخوانندوبعدبه احوالپرسی از دانش آموزان/حضورو غیاب/ وصحبت با دانش آموزانی که جلسه قبل غایب بوده اند/ودیدن ویاپرسیدن تکالیف درس قبلی می پردازد.

 

 

ارزشیابی ورودی:

معلم ازدانش آموزان می خواهد که کنار گروه های خود که دو جلسه ی قبل گروه بندی شده اند قراربگیرندبعدهرگروه ،از گروه های دیگر پرسش کند وبعد به پای تخته بیاند وهرکدام یک مثال از درسی راکه یادگرفته اند، بنویسند.

 

 

ایجاد انگیزه وارائه درس:

قبل از ورود دانش آموزان معلم کلماتی رادررابطه باحروف ناخوانا با سیم مفتول درست کرده ودر پاکتی قرارداده وروی میز دانش آموزان گذاشته است.

بعداز وروددانش آموزان به کلاس معلم به آنها می گویدکه فعلاً به پاکتهادست نزنندوهرکس کنارگروه های خود بنشیند،وبعددرس راباکلماتی که درفارسی هست شروع می کنیم به دانش آموزان می گوییم که این کلمات راکه در تخته نوشته ام را بخوانند(موسی/عیسی/موسی/حتی /کبری و...)بعداز خواندن دانش آموزان، به آنها می گوییم که کدام کلمه خوانده نشد؟آنها می گویند حرف{ یاء}چرا؟چون توخالی نوشته شده آفرین بچه هادرقرآن هم کلماتی هست که به این صورت نوشته شده ولی هنگام خواندن کلمه،خوانده نمی شوندالبته بایددقت کنید که درقرآن حروف ناخوانا، دیگر توخالی نوشته نمی شوندبلکه بصورت تو پر نوشته می شوند،کلماتی که خوانده نمی شوندبه آنها حروف ناخوانا یاحروف والی هم می گویند. حالابه این لوح نگاه کنید،ضبط راروشن می کنم بادقت به کلمات گوش کنید وبعدباردوم تکرارکنیدتا خوب یادبگیرید/بعدازاین کاربه هرگروه عدس،لپه وچسب می دهیم ومی خواهیم که گروهی چهار کلمه درست کنند که حروف ناخوانا داشته باشد وحرفی که ناخوانااست رابا لپه درست کنند،7دقیقه هم مهلت دارند.بعدازپایان 7دقیقه سرگروه هاکارهایشان رابیاورند که ببینم (بعدازاین کارازدانش آموزان ارزشیابی تکوینی می کنیم)از چندنفرازدانش آموزان می خواهیم که بلند شده واز روی لوحه کلماتی چون(اَِلی/فَهَدی/تَزَکی /قالوا/کَفَروا/ ءامَنوا/توْمَنوا  و...) را که نشان می دهیم، بخوانندوبگویندحرف ناخوانای کلمه کدام است؟(بعداز درست خواندن دانش آموزان معلم آنهاراباکلماتی چون:آفرین/اَحْسَنت /طَِیبَ الله و...تشویق می کند).

 

 

رفع نقص ومرور درس:

از دانش آموزان می خواهیم که پاکتهایی که روی میزشان گذاشته بودم را باز کنندوکلمه ای که با سیم مفتول درست کرده ام رابخوانند(بعدازخواندن دانش آموزان)، هرکس دوکلمه که دارای حروف ناخوانا است راباسیم مفتول درست کندوبخواند.(بعدمعلم ازیکی ازدانش آموزان می خواهدکه بطور خیلی خلاصه حروف ناخوانا را توضیح دهد).

 

 

ارزشیابی تکمیلی:

ازدانش آموزان می خواهیم که هرکسی دردفترش سه کلمه بنویسد که دارای حرف ناخوانا باشد(البته به غیر از کلماتی که در کلاس گفته شده) ودور آن حرف ناخوانابامدادقرمزخط بکشندوبعد کلماتشان رابلند بخوانند.

 

 

تکلیف خلاقانه:

ازدانش آموزان می خواهیم که برای جلسه بعد اذان واقامه را دردفترشان بنویسند وکلماتی که دارای حروف ناخوانا هستند رابامدادقرمز دورش خط بکشند.

پایان کلاس:                      «گفتن ذکراَلْحَمْدُ لِلّهِ َربِّ اْلعالَمیناست»

 

طرح درس قرآن چهارم ابتدایی

 

 

 

   هدف کلی:

 

                              آموزش حروف مُقَطَّعه                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    

 

 

 

   هدف جزئی:

1)    دانش آموزان نسبت به حروف مُقَطَّعه شناخت پیداکنند.

 

2)    دانش آموزان با حروف مُُقَطَّعه   آشناشوند.  

 

 

 

  اهداف رفتاری:

1)    به فعالیت در گروه علاقه مند باشند.(عاطفی)

2)    به عنوان داوطلب درس راتوضیح دهند.(دانشی)

3)    تلفظ الفبایی حروف را بداند.(دانشی)

4)    بتوانندازروی لوحه کلمات رابااشاره ی معلم بخوانند.(مهارتی)

5)    بتوانندبه سوالات معلم درحین تدریس پاسخ دهند.(مهارتی)

6)    دانش آموزان فعالیتهای گروهی درکلاس راانجام دهند.(مهارتی)

 

 

وسایل مورد نیاز:

       کتاب /تخته/گچ/لوحه

 

 

مدل کلاس:

       به شکلU: ودانش آموزان به سه گروه پنج نفری گروه بندی شده اند.

 

 

 

 

رفتارورودی:

 معلم باگفتن سلام وارد کلاس می شودو دانش آموزان پاسخ سلام را می دهند وپیا م قرآنی هفته(وَاللهُ بِماتَعْمَلونَ بَصیرٌ)رابه همراه معنی آن می خوانند بعد معلم نام خدا رامی گویدوبالای تخته می نویسد بعدبه احوالپرسی ازدانش آموزان/حضورو غیاب وصحبت با کسانی که غایب بوده اند وپرسش از درس قبلی نیزمی پردازد.

ارزشیابی ورودی:

معلم ازنماینده ی کلاس می خواهد که هفت نفرراانتخاب کندوهرکس یک آیه ازآیات 102تا105سوره آل عمران را بخواند،ومعلم به سایر دانش آموزان می گوید که حواسشان را جمع کنند هرکجاغلط خوانده شدبگویند(غلطه آی غلطه )وبعد تا پنج بشمارنداگرنتوانست غلطش را بفهمدو تصحیح کند دوست کناری اش بخواند.

ایجاد انگیزه وارائه درس:

معلم برای ایجاد انگیزه اسم درس راباکاغذ رنگی نوشته وبرروی صفحه کاردستی شکلی که تلویزیون است چسبانده وروی آن را با کاغذی سفید پوشانده است وهنگامی که می خواهدواردکلاس شودآن را قبل ازاینکه خودش وارد کلاس شوداز لای در داخل کلاس  می کند.

معلم قبل ازشروع تدریس، وسیله ای را که درست کرده روی میزی باارتفاع بلندمی گذارد وکاغذ سفیدی که روی آن چسبانده بود را برمی دارد واز دانش آموزان می خواهد کلمه که درآن وجود دارد را بخوانند. (دانش آموزان :حروف مُقطّعه)بعد معلم از دانش آموزان می خواهد که با گروه های خودشان درس راازروی کتابشان تمرین کنند واگر توانستند درباره ی حروف مُقطّعه توضیحاتی را بدهند.(بعداز تمرین کردن دانش آموزان وارائه توضیحاتشان یا درست ؛یا غلط) معلم برای تصحیح وتکمیل توضیحاتی دانش آموزان درباره ی این حروف می گویدکه بچه هااین حروف ازرمزهای قرآن است که به صورت  کلمه درابتدای 29 سوره قرآن آمده است وهنگامی که می خواهیم آنها را بخوانیم بااسم الفبایی خودشان خوانده می شود،بچه ها مثل این کلماتی که می خوانم:

 ن  :    نون                                   ق  :   قاف                                  الم  :   الف لام میم

معلم برای یاد گیری بهتر دانش آموزان،‌یکی ازحروف را روی تخته می‌نویسد و می‌گوید در آغاز برخی از سوره‌ها کلماتی به این صورت آمده است. معلم به هر یک از حروف اشاره می‌کند واز دانش‌آموزان می‌پرسد: اسم این حرف چیست؟ پس از پاسخ دانش‌آموزان،‌آن اسم را روبه‌روی آن می‌نویسد.

                                        ا لم       :       الف لام میم

بعد معلم برای دانش‌آموزان توضیح می‌دهد که نام قرآنی حروف زیر با نام فارسی آن‌ها تفاوت دارد.

معلم این حروف را روی تخته می‌نویسد.اسم فارسی آن‌ها را از دانش‌آموزان می‌پرسد و  روبه روی

کلمه می‌نویسد؛آن‌گاه اسم قرآنی آن‌ها را جلوی هر یک نوشته تا بخوانند.

بعداز خواندن این حروف توسط دانش آموزان؛ معلم لوحه‌ی مربوطه را نصب می کند وازدانش‌آموزان  می خواهد هرکدام از کلماتی را که با دست نشان داده می شودرا بخوانند.

 ارزشیابی تکوینی :

معلم ازدانش آموزان می خواهد که تمرینات اول ودوم درس راگروهی باهم تمرین کنندسپس معلم ازیک گروهی می خواهد که بخوانند،اگرهم پاسخ نادرست بود گروه دیگر جواب دهد(این کار باعث می شود دانش آموزان به طور غیرمستقیم به نادرستی پاسخ گروه اول پی ببرند)

 

 

رفع نقص ومروردرس:

معلم به دانش آموزان می گوید که اگر اشکالی دارند بگویند وچندنفربه عنوان داوطلب به پای تخته بیایندودرس را توضیح دهند.

 

 

ارزشیابی تکمیلی:

معلم به تعداد دانش آموزان،دربرگه پنج کلمه از حروف مُقَطَّعه را نوشته وبرگه هارا بین دانش آموزان توزیع می کند واز آنها می خواهد که این کلمات همان گونه که خوانده می شوندرا دربرگه بنویسند.

 

 

 تکلیف خلاقانه:

معلم به دانش آموزا ن می گوید که سوره هایی که دارای حروف مُقَطَّعه هستند راازقرآن پیداکنند ودربرگه ای اسم سوره وآن کلمه را بنویسند.

 

 

 پایان کلاس:              

 

 

                           «خواندن دعای سلامتی امام زمان(علیه السلام) است»

 

طرح درس قرآن پنجم ابتدایی

 

 

هدف کلی:

               کسب توانایی روخوانی قرآن

 

 

هدف جزئی:

                 آموزش وصحیح خوانی سوره آل عمران آیات133تا139

 

 

اهداف رفتاری:

1)    به شنیدن قرآن علاقه مند باشند.(عاطفی)

2)    به شرکت درفعالیتهای گروهی علاقه مندباشند.(عاطفی)

3)    نسبت به معنا ومفهوم آیات آگاه شوند.(شناختی)

4)    بتواند آیات را شبیه به نوار بخوانند.(مهارتی)

5)    به سوالات ارزشیابی پاسخ دهند.(مهارتی)

 

 

وسایل مورد نیاز:

کتاب/ ضبط صوت/لوحه درس قبل ودرس جدید/گلبرگهایی جهت گروه بندی

رفتار ورودی:

معلم بافرستادن صلوات ولبخندزدن وارد کلاس می شودودانش آموزان ذکر هفته را می خوانند(یااَرْحَمَالرّاحِمینَ)ومعلمکلاس رابانام و یاد خدا وسلام کردن شروع می کند،بعدازاحوالپرسی وبررسی وضعیت جسمی وروانی بچه ها،معلم به دیدن ویا پرسیدن تکالیف جلسه قبل می پردازد.

 

 

ارزشیابی ورودی:

معلم:لوحه درس قبل«سوره شعراء» را به تخته چسبانده بعد اسم چند نفر را می خواندکه بیایند پای تخته وبانشان دادن هرآیه آن را بخوانندبعدازدوستان خود دو آیه بپرسد؛ اگرغلط خواندندبایکباردست زدن آنها را متوجه کنندکه بازگردندوغلط خودراتصحیح کنندواگردرست خواندندباگفتن کلمه احسنت آنها راتشویق کنند .

 

 

 

 

گروه بندی:

معلم ازدانش آموزان می خواهد که نیکمتهایشان را به شکلمستطیلدورتادروکلاس بچینندو بعد دانش آموزان را به چهار گروه پنج نفری تقسیم کرده وگلبرگهای کهدرآن اسم گروه ها نوشته شده را به سرگروهی که خودشان انتخاب کرده اند می دهد.

 

 

ایجاد انگیزه وارائه درس جدید:

معلم برای ایجادانگیزه ازدانش آموزان می پرسدآیاتابه حال شده برای بزرگترهایشان قرآن بخوانند ویااینکه سوره هایی را حفظ باشند؟

معلم به دانش آموزان می گویدکه آیات درس امروز21آیه دارد،برای هر گروه پنج آیه را مشخص کرده(معلم آیات انتخاب شده را به گروه ها می گوید) وگره ها15دقیقه وقت دارندتابااعضای گروه- هایشان این آیات رابخوانندوتمرین کنندودرباره معنایش باهم بحث کنندبعدازپایان 15دقیقه هرگروه کارهایشان را ارائه دهند(بعدازپایان15دقیقه که گروه ها کارهایشان راارئه دادند)معلم درباره ی سوره ومعنای آن توضیحاتی رامی دهد.بعدمعلم لوحه رابه تخته چسبانده و ضبط راآماده ی روشن کردن می- کندو به دانش آموزان می گوید که کتاب خود را باز کنند وازروی کتاب خط ببرند؛هنگامی که ضبط راروشن کردم یکبارگوش کنندبار دوم بلند بخوانند ووقتی هم که ضبط راخاموش شد ازروی لوحه بخوانند(تاآخر آیات به همین منوال پیش می رویم)بعدازاینکارنوبت به ارزشیابی تکوینی می رسد:معلم از سرگروه هرگروه هامی خواهدکه به پای تابلو بیایند واز دیگردانش آموزان بپرسندوهرکسی که غلط خواندبرای اینکه متوجه اشتباه خواندنش شود،اسمش رابگویندتااودوباره آیه راتکرارکند.

 

 

رفع نقص ومروردرس:

معلم برای رفع نقص آیات رادوباره یکباراز ضبط پخش می کندبعداز دانش آموزان می خواهد که چه کسی می تواند شبیه نوار آیات را بخواند؟چند نفرداوطلب می شوندوآیات راشبیه نوار می خوانند.

 

 

 ارزشیابی تکمیلی:

معلم پنج نفرازدانش آموزان راصدا میزند که پای تابلوبیایندوهرکس هم چهارآیه بخواندوباچوب اشاره گر ازروی لوحه خط ببرند.دانش آموزان شروع به خوندن می کنند وبعدازتمام شدن آیات چون همه ی آنها درست خوانده اند معلم به عنوان تشویق در دفترنمره اشبه هرکدامشان یک نمره ی مثبت می دهد .

 

 

تکلیف خلاقانه:

معلم به دانش آموزان می گویدهرکس بتواند یک پیام ازآیات این درس پیداکند وبرای آن پیام یک داستان بنویسد یک جایزه خوب برایش درنظردارم وجایزه رادرصفی که صبحها تشکیل می شود به اومی دهم ودر ضمن داستانش راهم برای دانش آموزان دیگر می خواند.

پایان کلاس:خواندن دعای قنوت است.

 

 

                         «رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنیا حَسَنَه‍ً وَفِی الْآخرهِ حَسَنَهً وَقِناعَذابَ النّارِ»

 

بسم الله الرحمن الرحیم

چند نکته در خصوص طرح درس های نوشته شده  در :

سعی کنید برای اینکه تدریس خوبی داشته باشید، ابتدا محتوای کتاب درسی را با دقت مطالعه و بررسی کنید.... نکات کلیدی آموزشی و مطالب طلایی درسی و یا مهارتهایی قابل تمرین که باید درس دهید را از روی متن استخراج کرده و روی کاغذی بنویسید. (گاهی برخی از دروس دارای بار عاطفی و روانی هستند پس برای نکات انگیزشی هم مطالب مهم را بنویسید).

به این ترتیب شما 3 حیطه یادگیری دانش(شناختی) ، مهارت( روانی –حرکتی) و نگرش ( عاطفی) را کشف کرده اید نیمی از طراحی آموزشی را انجام داده اید

با خود کمی فکر کنید : چگونه و با چه روشی این مطالب را یاددهم که کمترین زمان و بیشترین تاثیر را  داشته باشد ، کلاس شاد و فعال باشد و به چه مقدار زمان ، چگونه فضایی ( کلاس و چیدمان صندلی) و چه  امکاناتی آموزشی نیاز دارم ؟ روی تکه کاغذی بنویسید.

این نکات مهم را با دقت بررسی کنید که آیا با مطالب جلسه قبل و یا حتی مطالب آموخته شده در سنوات قبل ارتباط مستقیم دارد؟ یعنی ادامه مطالب قبلی است در اینجا باید برای آمادگی ذهنی چند سوال یا پرسش کلاسی از مطالب قبلاً دانسته ، پرسید که به آن ارزشیابی ورودی می گویند.

اگر مطالب بکر و نو است و هیچ آمادگی ذهنی قبلی ندارند باید با مثال های ملموس ، کاربرد مطالب فوق در زندگی ، ایجاد چالش وایجاد انگیزه بوسیله داستان و یا ... ذهن فراگیر را آماده پذیرش مطالب درسی نمایید.

برای نکات کلیدی چند سوال طراحی کنید که اگر فراگیران جواب دادند ، متوجه شویم درس را یاد گرفته اند به این نمونه سوالات می گویند ارزشیابی پایانی که حتماً با اهداف کتاب باید هماهنگ باشند.

اگر تعداد از این سوالات را کوچکتر و ساده تر کنیم و هنگام درس دادن از تعدادی از گروه ها و یا فراگیران بپرسیم می شود ارزشیابی تکوینی . این ارزشیابی می تواند بصورت نمره و یا کلمات توصیفی و حتی کارت جایزه تقدیر گردد. اگر همگی سوالات را جواب دادند می توانیم گام بعدی تدریس را به اجرا در آورید و اگر نتوانستند جواب دهند دو کار می توان انجام داد : 1- با روشی دیگر یک گام به عقب برگردید و یا رفع نقص کنید و تدریس مجدد انجام دهید 2- گروه بندی کنید یک گروه به گروه دیگر مطالب را با روش تفحص گروهی و یا تدریس اعضای تیم و یا تدریس همسالان انجام دهید .

گام های تدریس را با حوصله بردارید حتما گروه ها را کنترل کنید هر چند وقت دقایقی را در گروه ها بنشینید و با ایشان مشورت و مباحثه کنید . به چهره فراگیران نگاه کنید و با آنها در مورد مطالب درسی صحبت کنید و زمان محاسبه و تفکر به آنها بدهید . سعی کنیم مطالب درسی را کم کم و بصورت جرعه جرعه ارالئه دهیم و بین هر مبحث یک ارزشیابی تکوینی داشته باشید. بصورت گروهی بپرسید و به فراگیران فرصت بحث و مشورت بدهید .

در پایان برای کنترل اینکه آیا اهداف و حیطه ها به تحقق رسیده اند یک تکلیف خلاقانه که هم اهداف این درس و هم اهداف پیشرفته تر در آن وجود دارد ارائه دهید این تکالیف می توانند بصورت حل مسئله و یا تحقیق و یا راه حل ابتکاری باشد.

در خاتمه برای همگی آرزوی توفیق دارم. پورشیخ 1/8/91

 

 

 

نام دانشجو:

            کبریعبدالله بَگلو

استاد:

                آقای رضا پورشیخ

 

 

 

 

طرح درس قرآن:

               (پایه اول تا پنجم ابتدیی)

بهار:

                     « 91»

 

 

طرح درس قرآن اول ابتدایی

 

 

هدف کلی:

                    آموزش لوحه پنجم

هدف جزئی:

                      آموزش کلمات از روی لوحه پنجم

 

 

اهداف رفتاری:

1)    بتواند ازروی لوحه؛ کلمات را بخواند.(مهارتی)

2)    حرکات حروف راتشخیص دهد.(شناختی)

3)    به شرکت در فعالیت های گروهی علاقه نشان دهد.(عاطفی)

4)    به گفتن کلمات از روی لوحه وکتاب  همراه بانوار علاقه مند باشد.(عاطفی)

5)    حرکات حروف رابااشاره ی معلم بگوید.(مهارتی)

6)    به سوالات ارزشیابی پاسخ دهد.(مهارتی)

 

 

وسایل مورد نیاز:

        کتاب /لوحه درس قبل/ضبط/نوار/پازلِ/ لوحه درس جدید

 

 

 گروه بندی:

      دانش آموزان به چهار گروه پنج نفری تقسیم شده وبه حالت دایره درنماز خانه نشسته اند.

 

 

 رفتارورودی:

  (معلم ازقبل به دانش آموزان می گوید که به نماز خانه بروند).معلم باسلام کردن وارد نمازخانه

 می شودوبعدازشنیدن پاسخ سلام وذکر هفته(یاقاضِیَ الْحاجاتْ)کارش رابانام ویاد خدا شروع می کند سپس به احوالپرسی بادانش آموزان/ دقت دروضع جسمانی وروانی دانش آموزان /حضور وغیاب/ دیدن ویا پرسیدن تکالیف جلسه قبل می پردازد.

ارزشیابی ورودی:

معلم لوحه ی درس قبل را به تخته  چسبانده وبااین شعرازدانش آموزان پرسش می کند:

                                               توشهرک الفبا

«چندتا حروف دوست بودند                                                 باهم دیگه مانوس بودند

باعلامتهای( _َ  و ا و او)                                                 زودِ زودِ زودْ ؛دوست می شدند

باهم دیگه مانوس می شدند                                                 شما  بگید دوستای من

 این  علامتا  توشهرک الفبا                                                 چه جوری خونده می شدند»

 

 

وازآنها می خواهد روی هرکدام که چوب اشاره گر گذاشته شد آن رابخوانند.مثلاً:با/بو /سو/مَ

ایجادانگیزه وارائه درس جدید:

معلم پازل بزرگی رااز لوحه پنجم ،به سه قسمت تقسیم کرده وبه دیوار چسبانده در صورتی که روی آن راپوشانده است ودانش آموزان از روی کنجکاوی درموردآن سوالاتی را می پرسند ومعلم هم  پاسخ می دهد.

معلم به دانش آموزان می گوید امروز می خواهم کلمه های قرآنی  جدیدی رایاد بدهم تابتوانید قرآن را زیباترو درست تر بخوانید.یکی ازدانش آموزان می پرسدآن چه چیزی است که به دیوارچسبانده اید؟    معلم می گوید پازلی است درمورد درس جدیدکه بعداز اینکه درس جدید رایاد گرفتید، می دهم که با اعضای گروه هایتان حلش کنید.بچه ها اوّل درس را از روی لوحه یاد می گیرید بعد روی پا زل انجامش می دهید. معلم لوحه را به تخته چسبانده وضبط راروشن می کندوبه دانش آموزان می گویدکه باراوّل گوش کنند، باردوم زمزمه کنند وبار سوم بلند بخوانندوبه حرکات دست یا چوب اشاره گربادقت

نگاه کنند، وقتی هم ضبط خاموش شدهمگی با هم بلند بخوانند.(بعدازتمام شدن اینکارنوبت به ارزشیابی تکوینی وبعدهم ادامه درس یعنی  درست کردن پازل می رسد.)

 

ارزشیابی تکوینی:

معلم به دانش آموزان می گویداسم هرکس راکه صدازدم بلند شود وکلمه ای که روی چوب اشاره گررا گذاشتم؛بخواند.مریم شمااین کلمه رابخوان؟خانم:اَبا، آفرین دختر گلم/زهرا شمابخوان؟ خانم:اَمَرَ،    احسنتم.(به ترتیب از همه ی دانش آموزان پرسش می شودوآنها مورد تشویق از سوی معلم واقع      می شوند.)

ادامه درس:معلم از دانش آموزان می خواهد که کنار گروه های خود بنشینندتا پازل را گروهی مرتب کنند وبه آنها می گوید که ده دقیقه وقت دارند که به کمک هم پازل را درست کنندوهرگروهی هم که زودتروبدون غلط درست کرد به آن گروه جایزه ویژه تعلق می گیرد.(دانش آموزان بعد ازشنیدن کلمه شروع از معلم،شروع به فعالیت می کنند ومعلم هم در بین گروه ها راه می رود ومشاهده گرکار آنها ست واگر لازم شد کمی راهنمایی هم می کند.)

ارزشیابی تکمیلی:

معلم از دانش آموزان می خواهدکه به این سوالات پاسخ دهند:

1)    این کلمات را بخوانند: اَحَدَ / شَکَرَ/اَنَابَ / سَنا /حَسَد /اَبانا /اَرادا /نورَ

1.     حرکات کلمات بالا را با اشاره ی معلم بگویند؟

2.     در پازل کلمات به هم ریخته را با توجه به اینکه قبلاانجام داده اند درست کنند؟

 

 

رفع نقص ومروردرس:

برای رفع نقص ومروردرس معلم از دانش آمووزان می خواهد که این کلمه هارا به صورت دسته جمعی وبخش بخش بخوانند.

تکلیف خلاقانه:معلم به دانش آموزان می گویدهرکس سه یا پنج تاکلمه را که به درس مربوط می شود را با عدس روی کاغذ بچسباند وبرای جلسه ی بعد به سر کلاس بیاوردومی تواندهم ازبزرگترهایش کمک بگیرید.

 

 

پایان کلاس:                            «ذکریک صلوت»

 

 

 

 

 

 

طرح درس قرآن دوم ابتدایی

 

 

هدف کلی:

                   آشنایی با داستانهای قرآنی

هدف جزیی:

                  آشناشدن با قصه قهرمان بت شکن

اهداف رفتاری:

1)    باقصه های قرآنی آشنا شوند.(شناختی)

2)    نسبت به توحید ویگانگی خداوند آشنایی یپداکنند.(شناختی)

3)    به شنیدن داستانهای قرآنی علاقه مند باشند.(عاطفی)

4)    دربحث گروهی همکاری ومشورت کنند.(عاطفی)

5)    بتوانندنتایج وپیامدهای قصه راباهم فکری گروهی بگویند.(مهارتی)

6)    به سوالات ارزشیابی پاسخ دهند.(مهارتی)

7)    ازگروه ها یک نفربتواند قصه را به طور خلاصه بگوید.(مهارتی)

 

 

وسایل مورد نیاز:

گروه تئاتر/وسایل نمایش ومجسمه های چیده شده درنمازخانه /ضیط/نوارکاست برای پخش موسیقی.

 

 

 رفتارورودی:

 معلم بالبخندوسلام کردن وارد کلاس می شود ودانش آموزان به احترام معلم ازجای خود بلندمی شوند      وپیام قرآنی (وَاللهُ یُحِبُ الْمُحْسِنین)را می خوانندوپاسخ سلام را می گویندومی نشینند،بعدمعلم کلاس را با فرستادن صلوات ونام خدای مهربان شروع می کندوسپس به انجام حضورو غیاب وبرقراری ارتباط با دانش آموزان وبعددیدن یاپرسیدن تکالیف جلسه قبل می پرداززد.

 

ارزشیابی ورودی:

معلم از دانش آموزان می  خواهد که آیات را دسته جمعی بخوانند وبعداز آن  چند نفررا بطور تصادفی انتخاب می کند که آیات رابه صورت بخش بخش بخوانند.

 

 

ایجادانگیزه وشروع تدریس:

ایجاد انگیزه این است که از قبل قسمتی از نماز خانه راکه شبیه به تصویر قصه درکتاب است آماده  می کنیم بعد دانش آموزان راپس ازاینکه کارهای قبل تدریس را در کلاس انجام دادیم  به نماز خانه   می بریم که این کارباعث جذب شدن دانش آموزان برای شنیدن قصه است.

بعداز وروددانش آموزان به نماز خانه به آنها می گوییم که هرگروهی(گروه ها شامل پنج گروه سه نفره هستند) به صورت مثلثی شکل بنشیندو بعد گروه تئاتر برای اجرای نمایش قصه صدا می زنیم  (البته معلم ازقبل ازدانش آموزانی که در هر گروه تئاترمدرسه هستند انتخاب کرده وبا آنها قصه را تمرین کرده تا مطالب قصه را خوب فراگیرند  تابرای اجرای نمایش آماده باشند) بعد هر کدام خود را معرفی  ونقشی را که می خواهند بازی کنند را می گویند،مثلاً:اسم من  علی است که نقش حضرت ابراهیم را بازی می کنم و...قبل از شروع نمایش معلم به دانش آموزان می گوید که خوب وبادقت نمایش را بببینند واگر هم سوال داشتنددرپایان قصه بپرسند(معلم برای علاقه مندی دانش آموزان به شنیدن ودیدن قصه به آنها می گویدبعدازپایان قصه سوال می پرسم هر گروهی که بتواند پاسخ دهد جایزه می گیرد.)معلم به گروه تئاتر می گوید که نمایش خود را شروع کنند(در قسمتهایی ازقصه زیر وبمی صداازسوی اجرا کنندگان وهم چنین پخش موسیقی درقسمتهایی ازقصه وجوددارد)بعداز پایان نمایش معلم به دانش آموزان می گوید که گروه تئاتر را تشویق کنند وبعدازگروه هامی خواهد که باهم مشورت کنند وبگویند که این قصه چه پیامها ونتیجه ا ی داشت بعد از مشورت گروه ها وبیان نتایج ازسوی گروه ها،معلم هم درمورد پیامهای آن بیشترتوضیح می دهد.

رفع نقص ومرور درس:

معلم به گروه هامی گوید که اگر اشکال یا سوالی دارند بپرسند وبعد از گروه ها یک نفر به عنوان داوطلب قصه را بطور خلاصه بگوید.

 

 

 

ارزشیابی تکمیلی:

معلم  درپایان درس سوالات زیر را می پرسد:

1.     پیامبر داستان ما چه کسی است؟

2.     حضرت ابراهیم تبررابرای انجام چه کاری برداشت و چرا؟

3.     پس ازاینکه مردم بت پرست به بیرون شهررفتند چه کسی بتهارا شکاند؟

4.     چرامردم بت پرست بعدازاینکه به شهر برگشتند به خانه حضرت ابراهیم رفتند؟

5.     حضرت ابراهیم درجواب مردمی که ازاوپرسیدند چه کسی بتهای ما را شکانده چه گفت؟

بعدازشنیدن جواب درست از سوی دانش آموزان معلم آنهاراتشویق کلامی می کندوبه آنها جایزه       می دهد.

 

 

 تکلیف خلاقانه:

معلم از دانش آموزان می خواهد که در موردمفهوم داستان نقاشی  بکشندودرزیرنقاشیشان بنویسندکه حضرت ابراهیم می خواست به مردم چه چیزی رابفهماند ویاد دهداگر خواستند از بزرگترهایشان هم کمک بگیرند.

 

  پایان کلاس:                      

 

                               «خواندن سوره یسوره ی توحیداست»

 

 

 

 

 

 

 

 

 طرح درس قرآن سوم ابتدایی

 

 

 هدف کلی:

                             آموزش  حروف ناخوانا

 

 

 هدف جزئی:

                             آشنایی با حروف ناخوانا(قسمت اول)

 

 

اهداف رفتاری:

1.    گروه ها درعرض7دقیقه باعدس ولپه چهار کلمه که دارای حرف ناخواناهستند را در برگه بسازند.(مهارتی-حرکتی)

2.     دانش آموزان باسیم مفتول کلماتی که دارای حروف ناخوانا هستند رادرست کند.(مهارتی حرکتی)

3.    به سوالات ارزشیابی تکوینی وپایانی پاسخ دهند.(مهارتی-کلامی)

4.    بتواند حروف ناخواناراتوضیح دهد.(شناختی یا دانشی)

5.    به شنیدن ویاد گرفتن درس علاقه مند باشند.(عاطفی)

6.    درکار گروهی با دوستانش همکاری کند.(عاطفی)

 

 

وسایل مورد نیاز:

  کتاب/ضبط صوت /نوار/لوحه/سیم مفتول/گچ/تخته سیاه/کاغذ آچار/عدس ولپه/چسب.

 

 

مدل کلاس:

 کلاس به شکلUوگروه بندی که جلسات قبل انجام شده شامل پنج گروه پنج نفره است.

 

 

رفتار ورودی:

معلم باسلام کردن واردکلاس می شودوباذکرصلوات وبانام خداکلاس راشروع می کند وازدانش آموزان می خواهدباهم سوره ی حمدرابخوانندوبعدبه احوالپرسی از دانش آموزان/حضورو غیاب/ وصحبت با دانش آموزانی که جلسه قبل غایب بوده اند/ودیدن ویاپرسیدن تکالیف درس قبلی می پردازد.

 

 

ارزشیابی ورودی:

معلم ازدانش آموزان می خواهد که کنار گروه های خود که دو جلسه ی قبل گروه بندی شده اند قراربگیرندبعدهرگروه ،از گروه های دیگر پرسش کند وبعد به پای تخته بیاند وهرکدام یک مثال از درسی راکه یادگرفته اند، بنویسند.

 

 

ایجاد انگیزه وارائه درس:

قبل از ورود دانش آموزان معلم کلماتی رادررابطه باحروف ناخوانا با سیم مفتول درست کرده ودر پاکتی قرارداده وروی میز دانش آموزان گذاشته است.

بعداز وروددانش آموزان به کلاس معلم به آنها می گویدکه فعلاً به پاکتهادست نزنندوهرکس کنارگروه های خود بنشیند،وبعددرس راباکلماتی که درفارسی هست شروع می کنیم به دانش آموزان می گوییم که این کلمات راکه در تخته نوشته ام را بخوانند(موسی/عیسی/موسی/حتی /کبری و...)بعداز خواندن دانش آموزان، به آنها می گوییم که کدام کلمه خوانده نشد؟آنها می گویند حرف{ یاء}چرا؟چون توخالی نوشته شده آفرین بچه هادرقرآن هم کلماتی هست که به این صورت نوشته شده ولی هنگام خواندن کلمه،خوانده نمی شوندالبته بایددقت کنید که درقرآن حروف ناخوانا، دیگر توخالی نوشته نمی شوندبلکه بصورت تو پر نوشته می شوند،کلماتی که خوانده نمی شوندبه آنها حروف ناخوانا یاحروف والی هم می گویند. حالابه این لوح نگاه کنید،ضبط راروشن می کنم بادقت به کلمات گوش کنید وبعدباردوم تکرارکنیدتا خوب یادبگیرید/بعدازاین کاربه هرگروه عدس،لپه وچسب می دهیم ومی خواهیم که گروهی چهار کلمه درست کنند که حروف ناخوانا داشته باشد وحرفی که ناخوانااست رابا لپه درست کنند،7دقیقه هم مهلت دارند.بعدازپایان 7دقیقه سرگروه هاکارهایشان رابیاورند که ببینم (بعدازاین کارازدانش آموزان ارزشیابی تکوینی می کنیم)از چندنفرازدانش آموزان می خواهیم که بلند شده واز روی لوحه کلماتی چون(اَِلی/فَهَدی/تَزَکی /قالوا/کَفَروا/ ءامَنوا/توْمَنوا  و...) را که نشان می دهیم، بخوانندوبگویندحرف ناخوانای کلمه کدام است؟(بعداز درست خواندن دانش آموزان معلم آنهاراباکلماتی چون:آفرین/اَحْسَنت /طَِیبَ الله و...تشویق می کند).

 

 

رفع نقص ومرور درس:

از دانش آموزان می خواهیم که پاکتهایی که روی میزشان گذاشته بودم را باز کنندوکلمه ای که با سیم مفتول درست کرده ام رابخوانند(بعدازخواندن دانش آموزان)، هرکس دوکلمه که دارای حروف ناخوانا است راباسیم مفتول درست کندوبخواند.(بعدمعلم ازیکی ازدانش آموزان می خواهدکه بطور خیلی خلاصه حروف ناخوانا را توضیح دهد).

 

 

ارزشیابی تکمیلی:

ازدانش آموزان می خواهیم که هرکسی دردفترش سه کلمه بنویسد که دارای حرف ناخوانا باشد(البته به غیر از کلماتی که در کلاس گفته شده) ودور آن حرف ناخوانابامدادقرمزخط بکشندوبعد کلماتشان رابلند بخوانند.

 

 

تکلیف خلاقانه:

ازدانش آموزان می خواهیم که برای جلسه بعد اذان واقامه را دردفترشان بنویسند وکلماتی که دارای حروف ناخوانا هستند رابامدادقرمز دورش خط بکشند.

پایان کلاس:                      «گفتن ذکراَلْحَمْدُ لِلّهِ َربِّ اْلعالَمیناست»

 

طرح درس قرآن چهارم ابتدایی

 

 

 

   هدف کلی:

 

                              آموزش حروف مُقَطَّعه                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    

 

 

 

   هدف جزئی:

1)    دانش آموزان نسبت به حروف مُقَطَّعه شناخت پیداکنند.

 

2)    دانش آموزان با حروف مُُقَطَّعه   آشناشوند.  

 

 

 

  اهداف رفتاری:

1)    به فعالیت در گروه علاقه مند باشند.(عاطفی)

2)    به عنوان داوطلب درس راتوضیح دهند.(دانشی)

3)    تلفظ الفبایی حروف را بداند.(دانشی)

4)    بتوانندازروی لوحه کلمات رابااشاره ی معلم بخوانند.(مهارتی)

5)    بتوانندبه سوالات معلم درحین تدریس پاسخ دهند.(مهارتی)

6)    دانش آموزان فعالیتهای گروهی درکلاس راانجام دهند.(مهارتی)

 

 

وسایل مورد نیاز:

       کتاب /تخته/گچ/لوحه

 

 

مدل کلاس:

       به شکلU: ودانش آموزان به سه گروه پنج نفری گروه بندی شده اند.

 

 

 

 

رفتارورودی:

 معلم باگفتن سلام وارد کلاس می شودو دانش آموزان پاسخ سلام را می دهند وپیا م قرآنی هفته(وَاللهُ بِماتَعْمَلونَ بَصیرٌ)رابه همراه معنی آن می خوانند بعد معلم نام خدا رامی گویدوبالای تخته می نویسد بعدبه احوالپرسی ازدانش آموزان/حضورو غیاب وصحبت با کسانی که غایب بوده اند وپرسش از درس قبلی نیزمی پردازد.

ارزشیابی ورودی:

معلم ازنماینده ی کلاس می خواهد که هفت نفرراانتخاب کندوهرکس یک آیه ازآیات 102تا105سوره آل عمران را بخواند،ومعلم به سایر دانش آموزان می گوید که حواسشان را جمع کنند هرکجاغلط خوانده شدبگویند(غلطه آی غلطه )وبعد تا پنج بشمارنداگرنتوانست غلطش را بفهمدو تصحیح کند دوست کناری اش بخواند.

ایجاد انگیزه وارائه درس:

معلم برای ایجاد انگیزه اسم درس راباکاغذ رنگی نوشته وبرروی صفحه کاردستی شکلی که تلویزیون است چسبانده وروی آن را با کاغذی سفید پوشانده است وهنگامی که می خواهدواردکلاس شودآن را قبل ازاینکه خودش وارد کلاس شوداز لای در داخل کلاس  می کند.

معلم قبل ازشروع تدریس، وسیله ای را که درست کرده روی میزی باارتفاع بلندمی گذارد وکاغذ سفیدی که روی آن چسبانده بود را برمی دارد واز دانش آموزان می خواهد کلمه که درآن وجود دارد را بخوانند. (دانش آموزان :حروف مُقطّعه)بعد معلم از دانش آموزان می خواهد که با گروه های خودشان درس راازروی کتابشان تمرین کنند واگر توانستند درباره ی حروف مُقطّعه توضیحاتی را بدهند.(بعداز تمرین کردن دانش آموزان وارائه توضیحاتشان یا درست ؛یا غلط) معلم برای تصحیح وتکمیل توضیحاتی دانش آموزان درباره ی این حروف می گویدکه بچه هااین حروف ازرمزهای قرآن است که به صورت  کلمه درابتدای 29 سوره قرآن آمده است وهنگامی که می خواهیم آنها را بخوانیم بااسم الفبایی خودشان خوانده می شود،بچه ها مثل این کلماتی که می خوانم:

 ن  :    نون                                   ق  :   قاف                                  الم  :   الف لام میم

معلم برای یاد گیری بهتر دانش آموزان،‌یکی ازحروف را روی تخته می‌نویسد و می‌گوید در آغاز برخی از سوره‌ها کلماتی به این صورت آمده است. معلم به هر یک از حروف اشاره می‌کند واز دانش‌آموزان می‌پرسد: اسم این حرف چیست؟ پس از پاسخ دانش‌آموزان،‌آن اسم را روبه‌روی آن می‌نویسد.

                                        ا لم       :       الف لام میم

بعد معلم برای دانش‌آموزان توضیح می‌دهد که نام قرآنی حروف زیر با نام فارسی آن‌ها تفاوت دارد.

معلم این حروف را روی تخته می‌نویسد.اسم فارسی آن‌ها را از دانش‌آموزان می‌پرسد و  روبه روی

کلمه می‌نویسد؛آن‌گاه اسم قرآنی آن‌ها را جلوی هر یک نوشته تا بخوانند.

بعداز خواندن این حروف توسط دانش آموزان؛ معلم لوحه‌ی مربوطه را نصب می کند وازدانش‌آموزان  می خواهد هرکدام از کلماتی را که با دست نشان داده می شودرا بخوانند.

 ارزشیابی تکوینی :

معلم ازدانش آموزان می خواهد که تمرینات اول ودوم درس راگروهی باهم تمرین کنندسپس معلم ازیک گروهی می خواهد که بخوانند،اگرهم پاسخ نادرست بود گروه دیگر جواب دهد(این کار باعث می شود دانش آموزان به طور غیرمستقیم به نادرستی پاسخ گروه اول پی ببرند)

 

 

رفع نقص ومروردرس:

معلم به دانش آموزان می گوید که اگر اشکالی دارند بگویند وچندنفربه عنوان داوطلب به پای تخته بیایندودرس را توضیح دهند.

 

 

ارزشیابی تکمیلی:

معلم به تعداد دانش آموزان،دربرگه پنج کلمه از حروف مُقَطَّعه را نوشته وبرگه هارا بین دانش آموزان توزیع می کند واز آنها می خواهد که این کلمات همان گونه که خوانده می شوندرا دربرگه بنویسند.

 

 

 تکلیف خلاقانه:

معلم به دانش آموزا ن می گوید که سوره هایی که دارای حروف مُقَطَّعه هستند راازقرآن پیداکنند ودربرگه ای اسم سوره وآن کلمه را بنویسند.

 

 

 پایان کلاس:              

 

 

                           «خواندن دعای سلامتی امام زمان(علیه السلام) است»

 

طرح درس قرآن پنجم ابتدایی

 

 

هدف کلی:

               کسب توانایی روخوانی قرآن

 

 

هدف جزئی:

                 آموزش وصحیح خوانی سوره آل عمران آیات133تا139

 

 

اهداف رفتاری:

1)    به شنیدن قرآن علاقه مند باشند.(عاطفی)

2)    به شرکت درفعالیتهای گروهی علاقه مندباشند.(عاطفی)

3)    نسبت به معنا ومفهوم آیات آگاه شوند.(شناختی)

4)    بتواند آیات را شبیه به نوار بخوانند.(مهارتی)

5)    به سوالات ارزشیابی پاسخ دهند.(مهارتی)

 

 

وسایل مورد نیاز:

کتاب/ ضبط صوت/لوحه درس قبل ودرس جدید/گلبرگهایی جهت گروه بندی

رفتار ورودی:

معلم بافرستادن صلوات ولبخندزدن وارد کلاس می شودودانش آموزان ذکر هفته را می خوانند(یااَرْحَمَالرّاحِمینَ)ومعلمکلاس رابانام و یاد خدا وسلام کردن شروع می کند،بعدازاحوالپرسی وبررسی وضعیت جسمی وروانی بچه ها،معلم به دیدن ویا پرسیدن تکالیف جلسه قبل می پردازد.

 

 

ارزشیابی ورودی:

معلم:لوحه درس قبل«سوره شعراء» را به تخته چسبانده بعد اسم چند نفر را می خواندکه بیایند پای تخته وبانشان دادن هرآیه آن را بخوانندبعدازدوستان خود دو آیه بپرسد؛ اگرغلط خواندندبایکباردست زدن آنها را متوجه کنندکه بازگردندوغلط خودراتصحیح کنندواگردرست خواندندباگفتن کلمه احسنت آنها راتشویق کنند .

 

 

 

 

گروه بندی:

معلم ازدانش آموزان می خواهد که نیکمتهایشان را به شکلمستطیلدورتادروکلاس بچینندو بعد دانش آموزان را به چهار گروه پنج نفری تقسیم کرده وگلبرگهای کهدرآن اسم گروه ها نوشته شده را به سرگروهی که خودشان انتخاب کرده اند می دهد.

 

 

ایجاد انگیزه وارائه درس جدید:

معلم برای ایجادانگیزه ازدانش آموزان می پرسدآیاتابه حال شده برای بزرگترهایشان قرآن بخوانند ویااینکه سوره هایی را حفظ باشند؟

معلم به دانش آموزان می گویدکه آیات درس امروز21آیه دارد،برای هر گروه پنج آیه را مشخص کرده(معلم آیات انتخاب شده را به گروه ها می گوید) وگره ها15دقیقه وقت دارندتابااعضای گروه- هایشان این آیات رابخوانندوتمرین کنندودرباره معنایش باهم بحث کنندبعدازپایان 15دقیقه هرگروه کارهایشان را ارائه دهند(بعدازپایان15دقیقه که گروه ها کارهایشان راارئه دادند)معلم درباره ی سوره ومعنای آن توضیحاتی رامی دهد.بعدمعلم لوحه رابه تخته چسبانده و ضبط راآماده ی روشن کردن می- کندو به دانش آموزان می گوید که کتاب خود را باز کنند وازروی کتاب خط ببرند؛هنگامی که ضبط راروشن کردم یکبارگوش کنندبار دوم بلند بخوانند ووقتی هم که ضبط راخاموش شد ازروی لوحه بخوانند(تاآخر آیات به همین منوال پیش می رویم)بعدازاینکارنوبت به ارزشیابی تکوینی می رسد:معلم از سرگروه هرگروه هامی خواهدکه به پای تابلو بیایند واز دیگردانش آموزان بپرسندوهرکسی که غلط خواندبرای اینکه متوجه اشتباه خواندنش شود،اسمش رابگویندتااودوباره آیه راتکرارکند.

 

 

رفع نقص ومروردرس:

معلم برای رفع نقص آیات رادوباره یکباراز ضبط پخش می کندبعداز دانش آموزان می خواهد که چه کسی می تواند شبیه نوار آیات را بخواند؟چند نفرداوطلب می شوندوآیات راشبیه نوار می خوانند.

 

 

 ارزشیابی تکمیلی:

معلم پنج نفرازدانش آموزان راصدا میزند که پای تابلوبیایندوهرکس هم چهارآیه بخواندوباچوب اشاره گر ازروی لوحه خط ببرند.دانش آموزان شروع به خوندن می کنند وبعدازتمام شدن آیات چون همه ی آنها درست خوانده اند معلم به عنوان تشویق در دفترنمره اشبه هرکدامشان یک نمره ی مثبت می دهد .

 

 

تکلیف خلاقانه:

معلم به دانش آموزان می گویدهرکس بتواند یک پیام ازآیات این درس پیداکند وبرای آن پیام یک داستان بنویسد یک جایزه خوب برایش درنظردارم وجایزه رادرصفی که صبحها تشکیل می شود به اومی دهم ودر ضمن داستانش راهم برای دانش آموزان دیگر می خواند.

پایان کلاس:خواندن دعای قنوت است.

 

 

                         «رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنیا حَسَنَه‍ً وَفِی الْآخرهِ حَسَنَهً وَقِناعَذابَ النّارِ»

 

بسم الله الرحمن الرحیم

چند نکته در خصوص طرح درس های نوشته شده  در :

سعی کنید برای اینکه تدریس خوبی داشته باشید، ابتدا محتوای کتاب درسی را با دقت مطالعه و بررسی کنید.... نکات کلیدی آموزشی و مطالب طلایی درسی و یا مهارتهایی قابل تمرین که باید درس دهید را از روی متن استخراج کرده و روی کاغذی بنویسید. (گاهی برخی از دروس دارای بار عاطفی و روانی هستند پس برای نکات انگیزشی هم مطالب مهم را بنویسید).

به این ترتیب شما 3 حیطه یادگیری دانش(شناختی) ، مهارت( روانی –حرکتی) و نگرش ( عاطفی) را کشف کرده اید نیمی از طراحی آموزشی را انجام داده اید

با خود کمی فکر کنید : چگونه و با چه روشی این مطالب را یاددهم که کمترین زمان و بیشترین تاثیر را  داشته باشد ، کلاس شاد و فعال باشد و به چه مقدار زمان ، چگونه فضایی ( کلاس و چیدمان صندلی) و چه  امکاناتی آموزشی نیاز دارم ؟ روی تکه کاغذی بنویسید.

این نکات مهم را با دقت بررسی کنید که آیا با مطالب جلسه قبل و یا حتی مطالب آموخته شده در سنوات قبل ارتباط مستقیم دارد؟ یعنی ادامه مطالب قبلی است در اینجا باید برای آمادگی ذهنی چند سوال یا پرسش کلاسی از مطالب قبلاً دانسته ، پرسید که به آن ارزشیابی ورودی می گویند.

اگر مطالب بکر و نو است و هیچ آمادگی ذهنی قبلی ندارند باید با مثال های ملموس ، کاربرد مطالب فوق در زندگی ، ایجاد چالش وایجاد انگیزه بوسیله داستان و یا ... ذهن فراگیر را آماده پذیرش مطالب درسی نمایید.

برای نکات کلیدی چند سوال طراحی کنید که اگر فراگیران جواب دادند ، متوجه شویم درس را یاد گرفته اند به این نمونه سوالات می گویند ارزشیابی پایانی که حتماً با اهداف کتاب باید هماهنگ باشند.

اگر تعداد از این سوالات را کوچکتر و ساده تر کنیم و هنگام درس دادن از تعدادی از گروه ها و یا فراگیران بپرسیم می شود ارزشیابی تکوینی . این ارزشیابی می تواند بصورت نمره و یا کلمات توصیفی و حتی کارت جایزه تقدیر گردد. اگر همگی سوالات را جواب دادند می توانیم گام بعدی تدریس را به اجرا در آورید و اگر نتوانستند جواب دهند دو کار می توان انجام داد : 1- با روشی دیگر یک گام به عقب برگردید و یا رفع نقص کنید و تدریس مجدد انجام دهید 2- گروه بندی کنید یک گروه به گروه دیگر مطالب را با روش تفحص گروهی و یا تدریس اعضای تیم و یا تدریس همسالان انجام دهید .

گام های تدریس را با حوصله بردارید حتما گروه ها را کنترل کنید هر چند وقت دقایقی را در گروه ها بنشینید و با ایشان مشورت و مباحثه کنید . به چهره فراگیران نگاه کنید و با آنها در مورد مطالب درسی صحبت کنید و زمان محاسبه و تفکر به آنها بدهید . سعی کنیم مطالب درسی را کم کم و بصورت جرعه جرعه ارالئه دهیم و بین هر مبحث یک ارزشیابی تکوینی داشته باشید. بصورت گروهی بپرسید و به فراگیران فرصت بحث و مشورت بدهید .

در پایان برای کنترل اینکه آیا اهداف و حیطه ها به تحقق رسیده اند یک تکلیف خلاقانه که هم اهداف این درس و هم اهداف پیشرفته تر در آن وجود دارد ارائه دهید این تکالیف می توانند بصورت حل مسئله و یا تحقیق و یا راه حل ابتکاری باشد.

در خاتمه برای همگی آرزوی توفیق دارم. پورشیخ 1/8/91

 

 

پنج نمونه تدریس قرآن از پنج پایه