چگونگی رهبري وهدايت كلاس
مدرسه هوشمند
تعريف مفهومي : مدرسه هوشمند مدرسه اي است كه جهت ايجاد محيط ياددهي - يادگيري و بهبود نظام مديريتي مدرسه و تربيت دانش آموزان پژوهنده طراحي شده است .
تعريف : مدرسه هوشمند مدرسه فيزيكي است كه كنترل و مديريت آن مبتني بر فناوري رايانه و شبكه مي باشد و محتواي اكثر دروس آن الكترونيكي و سيستم ارزشيابي و نظارت آن هوشمند است .
? اهداف :
- رشدهمه جانبه دانش آموزان ( ذهني . جسمي . عاطفي و رواني )
- ارتقاء تواناييها و قابليتهاي فردي
- تربيت نيروي انساني متفكر و آشنا به فناوري
- افزايش مشاركت مردمي
? راهبردها و خط مشي ها هدایت در کلاس:
- تاكيد بر مهارتهاي فكر كردن
- تدريس ارزشها و زبان از طريق آموزش
- فراهم نمودن محيط ياد دهي - يادگيري
- فراهم كردن انواع شيوه هاي آموزشي برا ياستعدادهاي مختلف
- آگاهي دادن به اولياء در مورد آنچه در مدرسه واقع شده است .
- فراهم كردن فرصتهاي همكاري افراد جامعه با مدرسه
? اركان مدرسه هوشمند :
*محيط ياددهي - يادگيري
*اين محيط چهار حوزه را تحت پوشش خود قرار مي دهد :
الف - برنامه درسي ب - روش تدريس ج - ارزيابي د - محتوا
* مديريت : منابع و فرآيندهاي مورد نياز محيط ياددهي - يادگيري را پشتيباني و حمايت مي كند.
*مسئوليتهاي افراد و مهارتهاي مورد نياز : در اين مدرسه نقش مدير. معلم .دانش آموز و والدين تغيير خواهد كرد و با توانيي ها و دانش خود نقش مؤثري در مدرسه خواهند داشت .
*فناوري : ايجاد محيط ياددهي - يادگيري . مديريت و ارتباطات بيروني راه حل هاي مبتني بر فناوري را الزامي مي كند.
? ويژگيهاي اركان مدرسه هوشمند:
محيط ياددهي - يادگيري
الف - برنامه درسي
اصول حاكم بر برنامه درسي در اين مدرسه به شرح ذيل مي باشد :
* طراحي براي كمك به دانش آموزان براي رشد همه جانبه و متعادل
*يكپارچه سازي دانش آموزان براي رشد همه جانبه و متعادل
*يكپارچه سازي دانش . مهارتها و ارزشها از طريق برنام? درسي ( باپروژه اي نمودن فعاليتها ي مربوط به محتوا )
*نظم و تداوم در آموزش
*ايجاد نگرشها ي مناسب در استفاده از فناوري
*دسترسي همه دانش آموزان به آموزش مطلوب
? ديدگاه برنامه درسي :
*معني دار بودن : همه دانش آموزان مفاهيم آموزش را درك مي كنند تا مقصود از آموزش خود را بدانند .
* مسئوليت اجتماعي : از وضايف و مسئوليتهاي خود در جامعه آگاه مي شود . نسبت به مردم احساس مسئوليت مي كنند .
*باز خورد برنامه درسي : برنامه درسي بايد در دانش آموز مهارت و نگرش نقادانه و خلاقيت مثبت ايجاد كند .
*همه جانبه بودن : برروي رشد همه ابعاد انساني تاكيد مي كند و به دانش آموزكمك مي كند كه روابط بين موضوعات مختلف را درك كند .
*عدم محدوديت : برنامه درسي محدود كننده نيست . اولا" دائما" برنامه هاي موجود بازنگري مي شود . ثانيا" به دانش آموزان اجازه مي دهد از برنام? درسي خود فراتر گام بردارند.
*هدفداري : برنام? درسي از فناوري به عنوان يكي از وسايل انتقال دانش استفاده مي كند و به دانش آموزان نيز مهارت استفاده از فناوري را براي رفع نياز خود را مي آموزد.
ب - روش تدريس
روش تدريس در اين مدرسه. دانش آموز محور خواهد بود.
اصول حاكم برروش تدريس به شرح ذيل مي باشد :
* فراهم كردن تركيبي از روشهاي يادگيري براي اطمينان از رشد همه جانيه استعدا ها و قابليتهاي دانش آموز به منظور :
الف - تشويق يادگيري و ارتقاء خلاقيت
ب - دانش آموز محوري فعاليتها و ارتقاء تواناييهاي فردي
*فراهم نمودن انواع روشهاي آموزشي براي ارتقاء يادگيري
*هدايت كلاس با روشهاي مختلف ياددهي - يادگيري
با توجه به دانش آموز محور بودن مدرس? هوشمند نقش دانش آموز مهمتر مي باشد به صورتي كه :
*درتعيين اهداف آموزشي دانش آموز با راهنمايي معلم خود اهداف را شكل مي دهد.
*درتعيين وظايف آموزشي به پيشنهاد معلم وظايف توسط دانش آموز تعيين مي گردد.
*در انتخاب منابع دانش آموز منابع خود را در نظر مي گيرد و از معلم در مورد آنها نظر مي خواهد.
ج - ارزيابي
ارزيابي در مدرسه به صورت هوشمند ودر برخي دروس با توجه به نوع درس غير هوشمندمي باشد .
ويژگيهاي ارزيابي :
*جامعيت *اجرا در انواع شكلها * روشهاي چند گزينه اي *به موقع بودن *دانش آموز محوري *استمرار
- حيطه ارزيابي در مدرسه هوشمند جامع مي باشد و علاوه بر ارزشيابي پاياني آمادگي و پيشرفت را نيز در بر مي گيرد و اين روش اطلاعات گوناگوني در مورد توانايي ها و نوع يادگيري دانش آموز ارائه مي دهد:
*ارزشيابي ورودي = سنجش سطح دانش و توانايي.
*ارزشيابي مستمر = اندازه گيري پيشرفت دانش آموز براي سنجش قوت ها و ضعف هاي موجود.
*ارزشيابي پاياني = با توجه به سيستم آموزشي حاضر اين ارزشيابي به صورت كتبي از ميزان يادگيري دانش آموز به عمل مي آيد .
- ارزيابي به شكلهاي مختلف طراحي مي شود : ارزيابي در كلاس ارزيابي مدرسه اي ارزيابي متمركز .
*ارزيابي در كلاس : اين نوع ارزيابي در حين آموزش و پس از آموزش مي باشد .
*ارزيابي مدرسه اي : اين نوع ارزيابي در پايان هربخش درسي مي باشد.
*ارزيابي متمركز : اين نوع ارزيابي هر زمان كه دانش آموز اعلام آمادگي كند به صورت يك پروژه ارائه مي گردد.
د - محتوا
در اين مدرسه محتوا به دو شكل مي باشد :
*محتواي تهيه شده با استانداردهاي لازم ( ازطريق آموزش و پرورش )
*محتوايي كه معلم توليد مي نمايد.
به طور كلي محتوا بر اساس چهار شاخص اصلي شكل مي گيرد:
*كيفيت فني *جذابيت * كيفيت آموزشي * تطابق با برنامه درسي
? مديريت :
مديريت كارا و اثر بخش كه بتواند منابع و فرآيندهاي مورد نياز براي پشتيباني تدريس و يادگيري را هدايت نمايد.
-اصول حاكم بر مديريت مدرسة هوشمند
*اداره امر آموزش مدرسه
*افزايش مشاركت والدين و جامعه
*مديريت معلمان توانمند و متخصص
*خصيص منابع به نفع حداكثر دانش آموزان
*فراهم آوردن محيطي سالم در مدرسه
*اطمينان از امنيت مدرسه و كاركنان آن
*بهره برداري از فناوري و اداره آن به طور كارآمد و اثر بخش
? وظايف مدير
*رهبري مدرسه
- ارتباطات مناسب با والدين و جامعه
- سياستگذاري در راستاي اهداف آموزش و تربيتي
- مديريت برنامه آموزش متناسب با محيط ياددهي - يادگير
*امور دانش آموزان
- تهيه سيستم جامع اطلاعات دانش آموزان به منظور ذخيره سازي بازيابي و گزارش دهي همه اطلاعات دانش آموزان .
- تسهيل فرآيند ثبت نام
- مشاوره و رسيدگي به امور آموزشي و تربيتي دانش آموزان
- مديريت آزمون ( شكل . نوع . صحت . نتايج )
- پيگيري امور بهداشت . بيمه و غيره
*منابع آموزشي
- آشنايي با استفاده از پايگاه اطلاعاتي جامع آموزشي براي دسترسي سريع و ساده دانش آموزان و معلمان .
- فراهم ساختن منابع متناسب با نياز معلم و دانش آموز به صورت الكترونيكي و چاپي ( كتابخانه الكترونيكي و........)
- آشنايي با نرم افزار هاي آموزشي .
- تدوين برنامه درسي متناسب با منابع آموزشي .
*امور مالي
- سيستم جامع حسابداري با توانايي توليد گزارشهاي مورد نياز به صورت خودكار.
- بازرسي و كنترل جامع براي اطمينان از كاركرد درست نظام مدرسه.
- بودجه ريزي سالانه و برنامه ريزي بلند مدت .
*منابع انساني
- برنامه ريزي معلمان ( زمان بندي - ارزيابي )
- ايجاد سيستم جامع منابع انساني ( كارگزيني - آموزشي - تحصيلات - مرخصي ها - مهارت آموزي ).
- ارتقاء نيروي انساني ( مديريت برآموزش معلمان كادر اداري )
- اداره برنامه كاري كاركنان بوسيله دسترسي آسان به اطلاعات .
*امنيت
- ايجاد ايمني مناسب براي دانش آموزان با سنين و نيازهاي مختلف
- ايجاد امنيت اطلاعات و دسترسي محدود فقط براي پرسنل مسئول
- تامين امنيت فيزيكي تجهيزات IT
- تامين امنيت فيزيكي اقلام مدرسه
* فناوري
- نظارت برپياده سازي اجزاء فناوري در مدرسه
- برنامه ريزي واقع گرا براي توسعه قابليتهاي IT
- نظارت و هماهنگي لازم براي پشتيباني از اجزاء فناوري
- آموزش فناوريها
? مسئوليتها و مهارتهاي حرفه اي
*مدير
مدير اين مدرسه در اداره مدرسه با اطلاعات و فرآيتدهاي هماهنگي سركار دارد . اثر بخشي مديريت در مدرس? هوشمند از طريق استفاده از فناوري اطلاعات ني باشد . مدير مدرسه بايد تحت آموزش مداوم فناوري اطلاعات باشد تا در اداره تجهيزات و فناوري و روشها توانمند گردد.
نكته : منظور از مهارتهاي اوليه IT شامل آشنايي با ICDL ( word ، power point) ومهارتهاي استفاده از محيط WEB مي باشد.
آموزشهاي مورد نياز :
- مهارتهاي اوليه IT ( word ، power point)
- نرم افزارهاي چند رسانه اي مرتبط با آموزش ( محتواهاي درس )
- نرم افزارهاي آموزشي و كمك آموزشي درسي ( طلاعات اوليه )
- نرم افزارهاي ويژه مديريت ( بانك هاي اطلاعاتي مرتبط )
- نرم افزارهاي اداري مانند ( نرم افزارجامع مدرسه )
*نقش ها و مسئوليتها:
- تنظيم اهداف قابل حصول براي مدرسه با بررسي نيازهاي دانش آموزان ،اولياء و مردم
- برنامه ريزي براي ارتقاء دائمي مهارتهاي كاركنان اداري در زمينه كاربرد رايانه در امور اداري
- برنامه ريزي راهبردي براي فعاليتهاي محوله به مدرسه
- تبادل نظر با معلمان در مورد چگونگي بهبود شيوه هاي ياددهي - يادگيري در دنياي پر تحول امروزي
*مهارتها :
- بكرگيري و عملياتي كردن تئوريهاي مديريت
- مهارتهاي خود رهبري ، انگيزش ، نوآوري ، خلاقيت ، كار گروهي
- توانايي استفاده از فناوريهاي مربوط در اداره مدرسه
- رهبري آموزشي
- كاربرد نرم افزارهاي چند رسانه اي و مديريتي
*معلمان
معلمان در مدرسه هوشمند نقش هدايتگر را دارا هستند . در اختيار قراردادن منابع و تشويق دانش آموزان و امر هدايت آموزش در مدرسه به عهده معلمان مي باشد و دانش آموز يادگيري را خواهد آموخت . مهارتها و آموزش دقيق و كارآمد معلمان عاملي مهم و نياز اساسي در مدرس? هوشمند مي باشد .
آموزشهاي مورد نياز :
- مهارت IT ( word ، power point)
- كاربرد فناوري در فرآيند ياددهي - يادگيري ( برنامه درسي ، روش تدريس ، محتوا و ارزيابي )
- نوآوري در فعاليتهاي ياددهي - يادگيري
نقشها و مسئوليتهادر مدرسه :
- برنامه ريزي و تدارك امور تدريس
- مديريت فناوري آموزشي
- رسيدگي به وظايف تخصصي در محيط ياددهي - يادگيري
- ارائه آموزش اثر بخش
مهارتها
طراحي آموزش
- فرآيند مديريت كلاس
- ارزيابي يادگيري دانش آموز
- انتخاب منابع متناسب با دانش آموز
- استفاده مناسب از فناوري در امر آموزش
*كاركنان اداري
كاركنان اداري مدرسه كه مسئوليت آنها شامل نگهداري پرونده هاي دانش آموزان ، كاركنان ( آموزشي و غيرآموزشي ) ، امور مالي ،
روابط عمومي مدرسه ، انبار مدرسه و امور مربوط به رفاه دانش آـموزان و كاركنان مي باشد .
در مدرسه هوشمند اين وظايف به كمك فناوري انجام مي شود . كاركنان مدرسه بايد با نحوه اتوماسيون اداري آشنا باشند ، در واقع آنها بايد با مهارتهاي اوليه IT ( word ، excel)و واژه پردازها و صفحه گسترده ها آشنا باشند.
آموزشهاي مورد نياز:
- مهارتهاي پايه IT ( word، excel)
- نرم افزار هاي مديريتي
نقشها و مسئوليها :
- امور مالي مدرسه
- نگهداري پرونده دانش آموزان و كاركنان
- اداره امور مربوط به رفاه دانش آموزان و كاركنان
مهارتها :
- مهارت در IT ( word، excel)
- كاربرد واژه پردازها
- كاربرد نرم افزارهاي مديريتي
*مسئول كارگاه رايانه
حضور يك نفر هماهنگ كننده امور رايانه و فناوري در مدرسه الزامي است .همچنين اين فرد مسئوليت راهمايي و كمك به آموزش معلمان در آموزش كارآمد با استفاده از فناوري را بر عهده دارد . در نتيجه مسئول كارگاه رايانه بايد معلمي ، با توانايي استفاده از IT در زمينه آموزشي و مديريتي باشد.
آموزشهاي مورد نياز :
- مهارتهاي پايه و تخصصي IT
- بكارگيري IT در فعاليتهاي ياددهي - يادگيري
- خلاقيت و نوآوري در فعاليتهاي ياددهي - يادگيري
- ايفاي نقش به عنوان راهنما و پشتيبان آموزشي
- كمك به برنامه ريزي ارتقاء فني مداوم مدرسه و اعضاي آن
- آشنايي با سخت افزار و شبكه
نقشها و مسئوليتها
- حل مشكلات فني و شبكه و رايانه ها
- پاسخ به نيازهاي معلمان در مورد مسائل فني در كلاس درس
- همكاري با مدير در بكارگيري نرم افزارهاي مديريتي
- كمك در انتخاب و ارزيابي محتواهاي الكترونيك
- راهنمايي و آموزش معلمان در آموزش كارآمد از ابزارهاي فناوري
- نظارت بر نگهداري همه تجهيزات فني
- ارتباط با ستاد پشتيباني فني مدارس در خصوص تعمير ، جايگزيني و ارتقاء فني تجهيزات در موارد لزوم .
- حفظ همگامي با توسعه فناوري .
مهارتها :
- مهارتهاي پايه تدريس
- مهارتهاي پايه IT
- مهارت در بكارگيري ابزارهاي فناوري براي جمع آوري اطلاعات ، آموزش ، فرآيند مديريت و ارتباطات
*اولياء دانش آموزان
والدين دانش آموزان نقش اساسي در دست يابي به اهداف مدرسه و رشد متوازن و كلي دانش آموزان ايفاء مي كنند . افزايش مشاركت والدين در فرآيندهاي آموزشي اين مدرسه از اولويتهاي مهم مي باشد . والدين مي توانند به عنوان منابع آموزشي تلقي مي شوند و اين مشاركت در فرآيند مادام العمرآنها نيز مفيد خواهد بود.
راهبردها و خط مشي ها :
- برنامه كلي براي والدين دانش آموزان مدرسه
*رسانه ها ( چاپي - الكترونيكي )
* نمايش و ارائه دستاوردها
- برگزاري نشستهاي مستمر در مورد نقش والدين در فرآيند تربيت دانش آموز
- برگزاري دوره هاي IT براي اوليا ء ( به صورت محدود )
- جلسه ماهانه و تشكيل گروههاي پشتيباني
- اردوهاي IT در مدرسه
- تابلوي اعلانات اولياء در سايت مدرسه
- صفحه ويژه والدين در سايت مدرسه
نقشها و مسئوليتها:
- تامين نيازهاي آموزشي فرزند خود
- پيگيري مراحل پيشرفت فرزند خود
- راهنمايي ، ايجاد انگيزش ، مشاوره با فرزند خود
- پشتيباني از فعاليتهاي مدرسه
مهارتها :
- توانايي استفاده ز پايگاه اطلاعاتي مدرسه
- آشنايي با فرآيندهاي آموزشي
?فناوري
*شبكه رايانه اي
شبكه اي از رايانه ها كه در آن بتوان منابع را به اشتراك گذاشت يكي از اساسي ترين بخش هاي مدرسه هوشمند مي باشد . شبكه در يك مدرسه هوشمند بخش هاي مختلف مدرسه را تحت پوشش قرار مي دهد. اين بخشها شامل دفاتر مدير، كاركنان اداري ، معلمين و كلاسهاي درس ، كتابخانه و محل ورود و خروج دانش آموزان مي باشد.
نظر به اهميت شبكه توجه به امنيت چنين شبكه اي مهم و حياتي است ، امنيت شبكه چه در بعد محرمانه بودن و چه در بعد حفظ اطلاعات ، بايد با توجه به استانداردهاي لازم تعريف گردد.
*محتواي الكترونيكي
محتواي الكترونيكي اصلي ترين بخش در آموزش الكترونيكي در يك مدرسه هوشمند مي باشد . يك محتواي الكترونيكي بايد از استاندارهاي مشخصي برخوردار باشد تا بتواند ارتباط با مخاطب را به خوبي برقرار نمايد. توليد محتواي الكترونيك از طريق معلم يا سازمان آموزش و پرورش انجام مي پذيرد، كه در هر دو صورت رعايت استانداردها لازم است .
محيط ارتباطي بين اجزاء مدرسه هوشمند (platform)
مديريت آموزشي ، ارزيابي هوشمند ، محيطهاي گفتگوي دانش آموزان ، معلم و مدير، ارتباط با والدين ، نياز به يك بستر نرم افزاري دارد.
اين بستر كه به صورت مدلهاي مجازي به كار گرفته مي شود platform نام دارد كه براي مدرسه هوشمند با توجه به نيازها و شكل كار بايد به طور مستقل تعريف گردد .
? آموزش و پرورش
* تجهيز مدارس
آموزش و پرورش به منظور پيشبرد اهداف آموزشي از طريق الكترونيك ، نياز دارد كه مدارس مجهز به فناوري داشته باشد ، مدرس? هوشمند به عنوان يك مدرسه الكترونيك كامل بايد از تجهيزات رايانه ، شبكه ، نرم افزارهاي مورد نياز غني گردد تا بتواند به اهداف مورد نظر خود دست پيدا نمايد .
*تهيه و استاندارد سازي محتوا
از وظايف آموزش و پرورش تهيه محتواي متناسب با اهداف و سياستهاي آموزشي كل كشور مي باشد . ايجاد استانداردهاي لازم در اين زمينه از اصولي ترين راهبردها است تا با ارائه اين استانداردها بتوان محتواهاي توليد شده در بخش خصوصي و دولتي را محك زد و از آن در مدرسه هوشمند استفاده نمود .
*قوانين لازم براي مدارس هوشمند
در برخي از بخش هاي مدرسه هوشمند نياز به تغيير قوانين و اعمال سياستها ي جديد مي باشيم كه اين كار دشوار ، بايد در طول زمان و با در نظر گرفتن شرايط فرهنگي كشور صورت پذيرد. از جمله بخشهايي كه در آن نياز به تغيير قوانين مي باشد :
الف )- بخش ارزيابي ب )آموزش در بخش تربيت معلم ج )- ساماندهي تجهيز مدارس
*پشتيباني از مدارس هوشمند
با توجه به اينكه مدارس هوشمند در حال تغيير ساختار آموزش در كشور مي باشند . حمايت از اين طرح داراي اهميت ويژه اي است ، پر واضح است كه استفاده ابزار توانمند فناوري در زمينه آموزش مي تواند قابليتهاو استعدادهاي دانش آموزان را به منصه ظهور برساند .
*ارزشيابي از مدارس هوشمند با در نظر گرفتن مدارس گواه
وظيفه مهم آموزش و پرورش ارزشيابي و اعلام نقصها و ضعفهاي مدارس هوشمند مي باشد كه خود بايد داراي استانداردهاي لازم باشد كه بايد به بخش مربوطه در آموزش و پرورش ارجاع گردد.
با تشکر سایت فروشگاه علمی اسمان